AZS – jak je rozpoznać i leczyć?

Skóra sucha jak pergamin, zmiany przypominające liszaj i bolesne grudki i otarcia – chorzy na atopowe zapalenie skóry muszą traktować swoją cerę ze szczególną uwagą. Choroby nie można wyleczyć, ale można łagodzić jej objawy z pomocą właściwych kosmetyków oraz leków.

Szacuje się, że około 20 proc populacji cierpi na AZS, które jest uznawane za chorobę cywilizacyjną, związana między innymi ze zmianą naszych nawyków higienicznych. Zmiany skórne najczęściej pojawiaj się na twarzy i w zgięciach skórnych, czyli tam, gdzie  jest ona najbardziej narażona na działanie czynników zewnętrznych i otarcia. Mocnym czynnikiem sprzyjającym pojawieniu się atopowego zapalenia skóry jest stres, dlatego choroba należy do kategorii psychosomatycznych.

Jak rozpoznać Atopowe Zapalenie Skóry?

AZS najczęściej pojawia się już w wieku niemowlęcym i dziecięcym, później odnotowuje się zdecydowanie mniej przypadków zachorowań. W najmłodszym wieku jej objawy są też najbardziej intensywne – zmiany mogą pojawić się na niemal całym ciele i mogą mieć charakter sączący. U około połowy dzieci zmiany ustępują samoistnie. U starszych, do ok. 11 roku życia, rany sączące są rzadkością, ale pojawiają się grudki, blaszki i powiększenie węzłów chłonnych.

U młodzieży i osób dorosłych objawem AZS jest szorstka, sucha skóra, często ze zgrubieniami. Ran nie należy drapać, ponieważ może dojść do powstania tzw. przeczosów, czyli stanów zapalnych naskórka. Standardem jest także pojawianie się na skórze blaszek przypominających liszaj. Zmiany u dorosłych dotyczą twarzy i szyi, górnych części ramion raz pleców, kończyn i wierzchów stóp i dłoni. Związany ze zmianami świąd bywa bardzo dokuczliwy, co mocno wpływa na psychikę chorego, którzy może cierpieć na bezsenność, stany obniżenia na stroju, a nawet depresję.

Natłuszczanie to podstawa

AZS leczy się natłuszczającymi maściami przeciwzapalnymi, które łagodzą objawy nie naruszając zdrowych tkanek skóry. Ich aplikacja służy wyrównaniu proporcji kwasów omega-3 do omega-6, których nierównowaga jest główną przyczyną pojawiania się objawów. Wcześniej stosowane leki sterydowe zwalczały objawy równocześnie doprowadzając do poważnego naruszenia skóry, która stawała się bardzo cienka. Chorym poleca się także przyjmowanie leków immunosupresyjnych i przeciwuczuleniowych. Pomocna jest także fototerapia, czyli leczenie światłem. Podstawą codziennej pielęgnacji powinny być tzw. emolienty czyli preparaty silnie natłuszczające

Dolegliwości związane z AZS łagodzi również właściwa, codzienna pielęgnacja skóry i wyrobienie pewnych nawyków. Chorzy powinni:

• regularnie stosować preparaty natłuszczające – skóra wysycha nawet w dwie godziny po aplikacji kremu;

• zastępować kąpiele prysznicami i używać wyłącznie specjalistycznych kosmetyków do kąpieli nie zawierających mydła;

• przy wyborze kąpieli w wannie ustalać temperaturę wody na około 33 stopnie Celsjusza, należy też korzystać z nawilżających olejków lub balsamów o neutralnym pH;

• kończyć każdy prysznic natarciem całego ciała oliwką lub emolientem który dobrze je natłuści, trzeba się wycierać miękkim ręcznikiem, nie trąc, ale przyciskając go do skóry;

• unikać stosowania kosmetyków bazujących na alkoholu, takich jak toniki czy perfumy;

• prać pościel w proszkach dla alergików lub płatkach mydlanych;

• zrezygnować z noszenia wełny, ponieważ podrażnia skórę, preferowaną tkaniną jest bawełna, a krój strojów powinien być luźny;

• unikać pomieszczeń klimatyzowanych, zakurzonych i zadymionych przez papierosy.

Leczenie AZS wspomagają preparaty dodatkowe, takie jak olej z wiesiołka czy lniany, kapsułki z witaminą E bądź cynk. Stosowanie ich trzeba jednak konsultować z lekarzem.